Pareto Analizi, 80/20 Kuralı

Sorun çözme tekniklerinden PARETO ANALİZİ

(80/20 kuralı)

Karar almak genellikle zordur. Pareto analizi verileri tasnif ederek karar alma işini kolaylaştırır. Pareto analizi, basit fakat problemin teşhis ve analizinde son derece etkili bir tekniktir.

İtalyan iktisatçı ve sosyolog Vilfredo Pareto tarafından ortaya konulmuştur. Pareto işletmelerde çeşitli incelemeler yapmış ve aldığı sonuçları şu şekilde genelleştirmiştir:

"Normal dağılımda sebeplerin en önemli %20’si, sonuçların %80’ini sonra gelen %30’u, sonuçların %15’ini ve geri kalan %50’si ise sonuçların sadece %5’ini oluşturmaktadır”. Maliyetin yaklaşık %80’ninin elemanların sadece %20’sinden kaynaklandığı veya servetin yaklaşık %80’inin nüfusun %20’sinin elinde olduğu gibi durumlar da bu konuya birer örnektir. 80/20 oranı yaklaşık ve sembolik bir değer olup elinizdeki veriye ve örnek olaya bağlı olarak oranlar aşağı veya yukarı değişebilir. Bu oranlar sebebiyle pareto prensibine literatürde “80-20”, “90-10 “ kuralı veya “70-30 “ kuralı da denir.

Başka bir deyişle pareto analizi değişik sayıdaki önemli sebepleri, daha az önemde olan sebeplerden ayırmak için kullanılan bir tekniktir. Bu teknik karşılaşılan problemin veya konunun en önemli sebepleri üzerinde dikkati yoğunlaştırdığından ve önceliklerin belirlenmesine yardımcı olduğundan ekonominin dışında da her alanda kullanılabilir niteliktedir.

Üzerinde çalışılacak veri listelenebilir olması ve yeterli sayıda kayıt içermesi Pareto prensibinin uygulanabilmesi için faydalı olacaktır. Zira veri kaydının az olduğu listeler üzerinde manual olarak da bir yorumda bulunmak mümkün olabilmekte, veri sayısıarttıkça verinin analizi zorlaşmakta ve ilave araçlardan faydalanma ihtiyacıortaya çıkmaktadır.

Bu bağlamda elimizdeki kayıt kümesi insan gözüyle değerlendirilemeyecek kadar büyük olduğu fakat veriyi analiz etmeye ayırabileceğimiz kaynaklarımız kısıtlı olduğunda bu metoda başvurmak akla gelmelidir. Örneğin bir fabrika tarafından müşterilerine ilişkin inceleme yaparak bazıyeni projeler uygulamaya koymak suretiyle fayda elde etmek istediğinde bu çalışmaya ayırabileceği kısıtlı iş gücü saati ve maddi kaynağı göz önünde bulundurarak müşterilerini parasal iş hacmi bakımından sınıflandırarak yalnızca belirli bir düzeyin üzerindeki müşterilere odaklanmalıdır. Ayrılan iş gücü saati ve maddi kaynağın yettiği sayıda müşteriye yönelik sonuçlar ve teklifler ortaya koyulması yeterlidir. Bu sayede kısıtlı kaynaklarla azami verim artışı elde edilmiş olacaktır. Getiri oranı harcanacak emek ve kaynağa oranla düşük olacağından diğer müşterilere ilişkin derinlemesine bir analize ve proje önermeleri üzerinde emek ve kaynak harcanması etkin olmayacaktır.

 

Devamı için http://paretoanalizi.blogspot.com/ tıklayınız.